Bạn đang lo lắng con bạn mãi chưa biết nói? Con bạn dường như không hiểu những gì bạn nói? Bạn đang lo lắng đó có phải là những dấu hiệu trẻ bị rối loạn ngôn ngữ. Bài viết dưới đây, hãy cùng Trung tâm VMC tìm hiểu những dấu hiệu trẻ bị rối loạn ngôn ngữ.

Một số loại rối loạn ngôn ngữ

Ngay từ khi chào đời, trẻ đã bắt đầu học cách thể hiện bản thân thông qua các cử chỉ, ngôn ngữ từ môi trường xung quanh chúng. Nhưng một số trẻ sẽ bỏ lỡ những cột mốc ngôn ngữ quan trọng khi ba tuổi khiến chúng không bắt kịp bạn bè cùng trang lứa, đó là những dấu hiệu rối loạn ngôn ngữ ở trẻ.

Tùy vào các biểu hiện rối loạn ngôn ngữ ở trẻ mà có thể chia thành một số loại như sau:

• Rối loạn ngôn ngữ: trẻ gặp khó khăn khi tiếp nhận thông tin và xử lý ngôn ngữ (rối loạn ngôn ngữ tiếp thu) hay khó khăn trong việc sử dụng ngôn ngữ để bày tỏ, nêu lên ý kiến cá nhân (rối loạn ngôn ngữ diễn đạt)
• Rối loạn âm thành lời nói: Trẻ bị rối loạn này thường khó phát âm chuẩn hoặc có những lời nói khó hiểu
• Rối loạn lưu loát – gián đoạn dòng chảy của lời nói: vì trẻ không thể hiểu ngôn ngữ nên thường sẽ do dự, lặp lại hoặc kéo dài âm thanh hoặc từ.
• Rối loạn giọng nói: đây có lẽ là rối loạn nhẹ nhất, trẻ thường gặp các vấn đề về cao độ, âm lượng hoặc chất lượng của giọng nói.

Một số trẻ có biểu hiện của rối loạn ngôn ngữ có thể là do mất thính lực từ nhỏ làm càn trở lời nói và ngôn ngữ. Lúc này thì các chuyên gia về thính lực sẽ giúp trẻ giải quyết các vấn đề thính giác từ đó giải quyết được các triệu chứng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ.

Đối với các đứa trẻ khác, những biểu hiện của rối loạn ngôn ngữ có thể do vấn đề di truyền, các bệnh rối loạn phát triển như rối loạn phổ tự kỷ, thiểu năng trí tuệ, chứng câm chọn lọc,… Một số trường hợp không rõ nguyên nhân hay đơn giản là do sự phát triển lời nói và ngôn ngữ của trẻ đang bị trì hoãn.

>>>BẠN CÓ THỂ XEM THÊM: Rối loạn ngôn ngữ ở trẻ: Nguyên nhân, chẩn đoán và cách trị liệu

Dấu hiệu trẻ bị rối loạn ngôn ngữ

Các triệu chứng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ ảnh hưởng một cách rất tiêu cực về mặt tâm lý, xã hội mà không chỉ ảnh hưởng đến khả năng đọc, viết học trên trường. Chính vì vậy, càng được nhận ra các triệu chứng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ càng sớm thì cơ hội thay đổi cho con trẻ càng sớm và càng tốt hơn.

Biểu hiện của rối loạn ngôn ngữ ở trẻ

• Không cười hoặc tương tác với người khác (ngay từ sơ sinh trở lên)
• Không bập bẹ (4-6 tháng)
• Chỉ tạo ra một vài âm thanh hoặc cử chỉ, chẳng hạn như với tới (7–9 tháng)
• Không hiểu người khác nói gì (10 tháng – 2 tuổi)
• Chỉ nói được vài từ (19 tháng – 2 tuổi)
• Không ghép các từ lại với nhau để tạo thành câu (19 tháng – 3 tuổi)
• Có vốn từ vựng thấp dưới 50 từ (2 năm)
• Nói bằng những từ mà người khác không dễ hiểu (3–4 tuổi)
• Gặp khó khăn với các kỹ năng đọc sớm, như giả vờ đọc hoặc tìm mặt trước của một cuốn sách (4–5 tuổi)

Bố mẹ có thể làm gì khi con gặp những biểu hiện trên:

• Luôn lắng nghe, nhắc lại và trả lời con
• Dành nhiều thời gian hơn để nói chuyện, đọc và chơi với con
• Nói chuyện với con bằng những thứ con thích, ngôn ngữ mà bạn cảm thấy thoải mái nhất khi sử dụng
• Nói và nhắc lại những gì con và bạn đang làm, để con có thể nói, hiểu và nhớ những thứ xung quanh
• Sử dụng nhiều từ ngữ khác nhau khi nói với con
• Tăng dần độ dài câu nói, độ phức tạp của từ khi con lớn hơn
• Tạo điều kiện, môi trường an toàn để con có thể trò chuyện với những đứa trẻ khác mà không ảnh hưởng tâm lý gì.

Biểu hiện của rối loạn âm thanh lời nói:

• Người lạ có thể hiểu được những gì trẻ được 2 tuổi nói chiếm ít hơn 50 %
• Đối với trẻ 3 tuổi thì người lạ chỉ nghe hiểu được dưới 75% những gì trẻ nói
• Lời nói không nhất quan, không cùng một âm thanh đó với cùng một mục tiêu, hoàn cảnh.

Đối với những biểu hiện của rối loạn ngôn ngữ trên thì bố mẹ có thể:

• Bố mẹ luôn phải nói chính xác các từ ngữ
• Con có thể mắc một số lỗi về âm, bố mẹ không nên quá lo lắng, dồn ép con sửa ngay
• Điều quan trọng hơn là phải để con không ngại nói

Biểu hiện của rối loạn lưu loát ở trẻ:

• Trẻ lặp lại các âm đầu tiền của từ như "bbbb-bố" cho từ "bố"
• Kéo dài các âm thanh của từ
• Tốc độ nói nhanh đáng kể, thể hiện sự thất vọng khi cố gắng nói ra

Từ những dấu hiệu rối loạn lưu loát ở trẻ trên thì bố mẹ có thể:

• Kiên nhẫn và cho con thời gian để nói chuyện
• Không ngắt lời, dừng lại hay là bảo con dừng lại khi chúng đang nói
• Gặp nhà nghiên cứu, trị liệu ngôn ngữ nếu bố mẹ lo lắng

Biểu hiện của rối loạn giọng nói:

• Mất giọng nói
• Sử dụng giọng nói khàn hoặc thở hổn hển
• Không có khả năng nói to
• Ho mãn tính hoặc hắng giọng quá mức

Bố mẹ thấy có những dấu hiệu rối loạn ngôn ngữ ở trẻ như trên thì nên:

• Đi khám bác sĩ nếu thấy con khàn hoặc thở hổn hển
• Nói với con bạn để tránh la hét
• Hãy chắc chắn rằng con bạn uống nước suốt cả ngày
• Để con có thời gian yên tĩnh để giọng nói có thể nghỉ ngơi trong ngày

Tùy vào tình trạng của mà trẻ có những biểu hiện của rối loạn ngôn ngữ khác nhau. Hy vọng qua bài viết trên giúp bạn hiểu rõ hơn về dấu hiệu trẻ bị rối loạn ngôn ngữ để từ đó có những đồng hành cùng các bé.

Trung tâm VMC cũng hi vọng có thể đồng hành cùng trẻ trên chặng đường đó, bố mẹ có thể tham khảo các khóa học dưới đây để mang lại tự tin cho con:

• Ứng dụng tiếng Việt trong can thiệp ở trẻ rối loạn ngôn ngữ, giao tiếp
• Luyện vận động môi, miệng để trẻ phát âm tròn vành rõ tiếng
• Trẻ nói ngọng và các biện pháp khắc phục hiệu quả
• Thấu hiểu và hỗ trợ hành vi của trẻ rối loạn phát triển