Trong khoảng 10 năm trở lại đây, hội chứng rối loạn phổ tự kỷ nhận được nhiều sự quan tâm với tỷ lệ trẻ tự kỷ đang gia tăng đáng kể, cứ 100 trẻ sẽ có 1 trẻ bị ảnh hưởng bởi chứng tự kỷ. Việc đánh giá và xác định cụ thể về các mức độ của rối loạn phổ tự kỷ sẽ góp phần quan trọng trong việc đưa ra các phương pháp can thiệp hiệu quả.
Rối loạn phổ tự kỷ còn gọi là Autism Spectrum Disorder (ASD) là chứng rối loạn phát triển lan tỏa ảnh hưởng 3 khía cạnh ngôn ngữ, hành vi và khả năng tương tác xã hội một cách lâu dài đến suốt cuộc đời.
Có 3 mức độ của rối loạn phổ tự kỷ được mô tả trong Cẩm nang chẩn đoán và Thống kê rối loạn tâm thần, phiên bản thứ 5 (DSM-5). Ba cấp độ này tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hệ thần kinh và mức độ cần hỗ trợ của họ trong cuộc sống hằng ngày.
Ba cấp độ có thể là bàn đạp để hiểu hơn về người tự kỷ rằng họ có nhiều cách thể hiện khác nhau. Nó giúp các chuyên gia đưa ra các liệu pháp thích hợp để cải thiện tốt nhất các kỹ năng xã hội, ngôn ngữ và hành vi của họ.
>>> XEM CHI TIẾT: Tất tần tật những thông tin về Rối Loạn Phổ Tự Kỷ
ADS cấp độ 1 mô tả những người không cần nhiều sự hỗ trợ, có thể nói đây là rối loạn phổ tự kỷ nhẹ nhất trong các mức độ rối loạn phổ tự kỷ. Một người rối loạn phổ tự kỷ nhẹ đa phần vẫn có khả năng giao tiếp và giao tiếp bằng ánh mắt được nhưng có thể thấy khó khăn khi:
Kết quả là những người rối loạn phổ tự kỷ nhẹ sẽ khó kết bạn nếu không có sự hỗ trợ phù hợp.
Ngoài ra, họ cũng có thể:
Trung tâm VMC giới thiệu một số khóa học
Xây dựng và thực hiện kế hoạch can thiệp cá nhân cho trẻ rối loạn phát triển
Xây dựng mục tiêu can thiệp cá nhân cho trẻ rối loạn phát triển
Tuy những người có cấp độ này có “chức năng cao” nên có thể học tập, vui chơi và tham gia các hoạt động phù hợp đồ tuổi, nhưng chúng vẫn cần sự hỗ trợ đáng kể từ gia đình.
Những người ở cấp độ 2 cần được hỗ trợ nhiều hơn những người mắc rối loạn phổ tự kỷ nhẹ ở cấp độ 1. Tuy vẫn có thể giao tiếp tốt bằng mắt với những người thân trong gia đình nhưng những rào cản xã hội làm họ khó khăn trong trong giao tiếp với người ngoài, những biểu hiện của họ như:
Trẻ bị rối loạn phổ tự kỷ trung bình cũng gặp những thách thức trong việc đối phó với sự thay đổi, họ thể hiện rõ sự mất tập trung hay khó chịu thậm chí là đau khổ khi phải chuyển từ hành động này sang hành động khác. Trẻ chỉ có những sở thích hạn hẹp, cố định và thường có những hành động lặp đi lặp lại.
Người bị rối loạn phổ tự kỷ trung bình ở mức độ 2 sẽ phải đối mặt với những khiếm khuyết đáng kể trong giao tiếp, tuy duy, cảm xúc và hành vi. Chính vì vậy, trẻ cần gia đình luôn phải bên cạnh hỗ trợ trong việc học tập và sinh hoạt.
So với các mức độ của rối loạn phổ tự kỷ 1 và 2 thì mức độ 3 nghiêm trọng hơn rất nhiều. Chúng được xác định không thể giao tiếp bằng mắt, không giao tiếp được ới người ngoài và gần như không nói được.
Những biểu hiện của trẻ rối loạn phổ tự kỷ nặng sẽ rõ ràng hơn:
Họ luôn cảm thấy:
Người rối loạn phổ tự kỷ nặng cần phải phụ thuộc vào người khác để giúp họ đối phó với cuộc sống hàng ngày, họ có thể phải dùng đến thuốc men và liệu pháp để có thể quản lý một cách tốt nhất.
Việc phân chia thành các mức độ của rối loạn phổ tự kỷ rất hữu ích để chẩn đoán mức độ nghiêm trọng của bệnh cũng như đưa các nhu cầu và phương pháp hỗ trợ hợp lý. Các dạng rối loạn phổ tự kỷ này chưa thực sự toàn diện và mang tính chủ quan.
Ví dụ, một số người mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ nặng có thể cần được hỗ trợ tại trường nhưng họ lại có những biểu hiện tốt khi được quay về nhà. Hoặc có những người học tốt ở trường nhưng lại luôn cảm thấy khó chịu trong các tình huống xã hội ở các khía cạnh khác.
Các mức độ của rối loạn phổ tự kỷ có thể giúp nhận diện loại hỗ trợ tốt nhất cho người mắc bệnh. Tuy nhiên nó sẽ không dự đoán được hết các chi tiết trong hành vi và tính cách của người bệnh, chính vì vậy cần phải được thiết lập riêng các liệu pháp phù hợp với từng người.
Nhìn chung, phương pháp dành cho các loại rối loạn phổ tự kỷ này đều là tập trung vào cải thiện kỹ năng giao tiếp và xã hội, giảm các hành vi lặp lại để tăng cường sự đôc lập cho trẻ:
Hy vọng bài viết này sẽ cho các bạn cái nhìn tổng quan về các mức độ của rối loạn phổ tự lỷ để có sự hỗ trợ can thiệp hiệu quả. Mong cho người bệnh có được sự hỗ trợ tốt để cải thiện chất lượng cuộc sống và triển vọng trong tương lai.
